مقاله آسیب شناسی روانی
فشار روانی ، شماری از اختلال ها را که با علایم جسمی واقعی مشخّص می شوند ، به وجود می آورد یا می تواند شدیدتر کند و شامل اختلال هایی است که در این فصل به آنها می پردازیم ؛ اختلال های قلبی – عروقی (شامل پرفشاری خون اساسی و بیماری کرونروی قلب) ، آسم ، و ایدز ، و همین طور بیماری های دیگر مانند سردرد و التهاب معده ، که شاید کمتر خطرناکند امّا بی اندازه شایع اند. به این اختلال ها ، اختلال های روانی – فیزیولوژیابی نیز می گویند. این اصطلاح را امروزه بر اصطلاح اختلال های روان تنی که زمانی به کار می رفت ، تریجح می دهند ؛ هدف از کاربرد اصطلاح اختلال های روانی تنی بیان این عقیده بود که ذهن (روان) تأثیر نامطلوبی بر بدن (تن) می گذارد.
اختلال های روانی – فیزیولوژیایی به معنی دقیق کلمه در DSM-IV-TR وجود ندارند. در عوض ، DSM-IV-TR این اختلال ها را زیر عنوان عوامل روان شناختی مؤثر بر وضعیّت پزشکی در بخش کلّی «شرایط دیگری که ممکن است کانون توجّه بالینی باشند» ، پوشش می دهد. عوامل روان شناختی یا رفتاری که ممکن است در تشخیص دخیل باشند ، اختلال های محور I و محور II ؛ صفات شخصیت ، مانند روان رنجورخویی ؛ سبک های کنار آمدن ، مانند فرو خوردن و خشم به جای ، ابراز آن ، و عوامل رفتاری ، مانند کوتاهی در ورزش منظّم ، را شامل می شود.
رویکرد تشخیصی جدید در DSM-IV-TR دامنه گسترده تری در مقایسه با نسخه های پیشین DSM دارد. در گذشته ، عموماً تصوّر می شد که اختلال های روانی – فیزیولوژیایی فقط برخی بیماری ها (مانند زخم ها ، سردردها ، آسم ، و پرفشاری خون) را شامل می شود. رویکرد جدید ، این تشخیص را برای هر نوع بیماری قابل کاربرد می سازد ، زیرا اکنون می دانیم که عوامل روان شناختی می توانند بر هر نوع بیماری تأثیر بگذارند. افزون بر این ، این تشخیص شامل مواردی است که در آن عوامل روان شناختی یا رفتاری بر سیر یا درمان اختلال تأثیر می گذارند ، نه فقط مواردی که در آن بر شروع درمان تأثیر می گذارند ، که باز هم کاربرد آن را گسترده تر می کند. برای مثال ، اگر شخص دچار فشارخون بالا به خوردن الکل ادامه دهد در حالی که می داند الکل فشارخون را افزایش می دهد ، یا اگر بیمار در خوردن منظّم داروی تجویز شده کوتاهی کند ، اختلال او ممکن است روانی – فیزیولوژیایی تشخیص داده شود.
شواهد فراوان برای نقش فراگیر عوامل روان شناختی در سلامت ، زیربنای رشته های پزشکی رفتاری و روان شناسی سلامت را می سازد. از دهه 1970 به بعد ، این رشته ها با نقش عوامل روان شناختی در تمام جنبه های سلامت و بیماری سر و کار داشته اند. محقّقان در این رشته ها ، علاوه بر بررسی نقشی که فشار روانی می تواند در شروع یا شدّت بیماری داشته باشد ، درمان های روان شناختی (برای مثال ، پس خوراندن زیستی برای سردرد) و خود نظام مراقبت بهداشتی (برای مثال ، شیوه بهتر برای عرضۀ خدمات به اقشار محروم) را نیز مطالعه می کنند (اَپل و همکاران ، 1997 ؛ استون ، 1982).
پیشگیری نیز یکی از موضوعات اصلی روان شناسی سلامت است. وقتی که قرن بیستم سپری شد و بیماری های عفونی بهتر مهار شد ، مردم دیگر بیشتر بر اثر بیماری هایی مانند بیماری کرونری قلب (CHD) از پا در می آمدند. رفتار – سبک زندگی شخص – مانند مصرف سیگار ، پرخوری ، و مصرف بیش از حد الکل ، در زمره علل CHD است. بنابراین ، اعتقاد بر این است که تغییر دادن سبک های زندگی ناسالم می تواند از بسیاری از موارد CHD پیشگیری کند. روان شناسان سلامت در صف مقدم این اقدامات پیشگیرانه اقدام دارند ، که برخی از آنها را در همین فصل شرح خواهیم داد.
روان شناسی سلامت و پزشکی رفتاری به مجموعه ای از فنون یا اصول خاص تغییر رفتار ، محدود نمی شوند. متخصّصان بالینی در این حوزه از فنون بسیار گوناگون – از مدیریت وابستگی و کاهش فشار روانی تا شیوه های شناختی رفتاری – که همه آنها در هدف تغییر دادن عادت های ناسالم در زندگی ، حالت های روان شناختی آشفته ، و فرآیندهای فیزیولوژیایی نابهنجار سهیم اند ، برای دستیابی به سلامت بهره می گیرند.
ما ابتدا یافته های عمومی دربارۀ رابطه بین فشار روانی و سلامت ، و همین طور نظریه هایی را که بیان می کنند فشار روانی چگونه می تواند ناخوشی را ایجاد کند ، بررسی می کنیم. سپس سه نوع از اختلال ها – اختلال های قلبی و عروقی ، آسم و ایدز – را به طور عمیق وارسی می کنیم. پس از آن ، ارتباط بین سلامت و جنسیّت ، وضع اجتماعی – اقتصادی و قومیّت را بررسی می کنیم. در پایان به رویکردهای مختلف دربارۀ درمان اختلال های روانی – فیزیولوژیایی می پردازیم.
فهرست مطالب
فشار روانی و سلامت
مورد بالینی: مارک
فشار روانی (تنیدگی) چیست؟
کنارآمدن و سلامت:
پژوهش با استفاده از ارزیابی تجارب روزانه (ADE):
پژوهش با استفاده از مقیاس COPE:
حمایت اجتماعی و سلامت:
نظریّه های رابطۀ فشار روانی – ناخوشی:
نظریه هایی که بر عوامل زیستی تمرکز دارند:
اضافه بار شبه ایستا: مواجهه طولانی با هورمون های فشار روانی:
فشار روانی و دستگاه ایمنی:
مروی کوتاه بر دستگاه ایمنی:
نظریه هایی که بر عوامل روان شناختی تمرکز دارند:
نظریه های روان تحلیلی:
نقش شناخت و شخصیت:
پرفشاری خون اساسی:
توصیف بالینی:
نقش فشار (تنیدگی) روان شناختی:
الگوی رفتاری سنخ A:
واکنش پذیری قلبی – عروقی:
بیماری کرونری قلب:
انفارکتوس ماهیچه قلب:
فشار روانی و انفارکتوس ماهیچه قلب:
سایر عوامل خطرساز روان شناختی:
عوامل خطرساز زیستی:
طرح توجیهی تولید رب گوجه فرنگي